"คดีทรมานนศ.ยะลา" บทพิสูจน์กระบวนการยุติธรรมไทย
 รายการ Intelligence ประจำวันที่ 15 ธ.ค. 2554
คดีจับกุมนักศึกษายะลา 7 คน โดย 2 ใน 5 คนมีหมายจับตามประมวลกฎหมายอาญา เกิดขึ้นเมื่อต้นปี 2551 นักศึกษาทั้ง 5 คน ถูกควบคุมตัวเพื่อให้รับสารภาพ เนื่องจากเป็นผู้ต้องสงสัยเกี่ยวข้องกับการก่อความไม่สงบ หลังครบระยะเวลาควบคุมตัวตามกฎอัยการศึก 7 วัน แล้วฝ่ายความมั่นคงไม่ได้ขออำนาจศาลควบคุมตัวต่อ ตามอำนาจพระราชกำหนดบริหารราชการในสถานการณ์ฉุกเฉิน ญาติของนักศึกษาจึงร้องต่อศาลว่ามีการควบคุมตัวโดยมิชอบ และซ้อมทรมาน ก่อนจะเปิดไต่สวน 2 ฝ่าย ได้มีการปล่อยตัวนักศึกษาทั้ง 5 ออกมาก่อน
หลังจากนั้นประมาณ 1 ปี นักศึกษา 2 คน ที่คนหนึ่งไปพิสูจน์บาดแผลจากการถูกซ้อมทรมาน จึงฟ้องร้อง กองทัพบก และกระทรวงกลาโหม ต่อศาลแพ่ง แต่อัยการแก้ต่างให้จำเลยว่า ใช้อำนาจตามกฎหมายพิเศษ ขอให้จำหน่ายคดี คดีนี้จึงมาอยู่อำนาจของศาลปกครอง
หลังต่อสู้คดีนานเกือบ 3 ปีในที่สุดศาลปกครองจังหวัดสงขลา มีคำสั่งให้ กองทัพบก ชดใช้ค่าเสียหายแก่ผู้ฟ้องคดีที่ 1 และ 2 รายละ 2 แสน 5 หมื่นบาท แต่เนื่องจากผู้ฟ้องคดีรายแรก มีบาดแผล จึงให้ชดใช้เป็นค่ารรักษาพยาบาล 5,000 บาท
คดีนี้เป็นครั้งแรกที่ประชาชนใน 3 จังหวัด ถูกนำตัวไปคุมขัง และซ้อมสามารถฟ้องร้องจนชนะกคดี แต่อีกแง่หนึ่งก็สะท้อนว่า ผู้เสียหายไม่สามารถฟ้องร้องคดีอาญา เพื่อเอาผิดกับเจ้าหน้าที่ผู้กระทำความผิด หรือกระทำเกินกว่าเหตุได้ เพราะเจ้าหน้าที่มีอำนาจตามกฎหมายพิเศษ คือ พรบ.กฎอัยการศึกและ พรก.บริหารราชการในสถานการณ์ฉุกเฉินคุ้มครองอยู่ จึงต้องฟ้องร้องต้นสังกัด คือ กองทัพบก และกระทรวงกลาโหม
อังคณา นีละไพจิตร ประธานมูลนิธิยุติธรรมเพื่อสันติภาพ มองว่า คดีนี้เป็นคดีตัวอย่างที่สะท้อนปัญหาการใช้กฎหมายพิเศษที่เปิดช่องให้เจ้าหน้าที่รัฐใช้อำนาจ ดุลยพินิจอย่างกว้างขวาง การควบคุมตัวโดยมิชอบ หรือการทรมาน เพื่อให้รับสารภาพอาจเกิดขึ้นได้ แต่ยังพอมีความหวังว่ากระบวนการยุติธรรม ยังพอถ่วงดุลย์อำนาจของพนักงานสอบสวนได้ เพราะสถิติคดีความมั่นคงใน 3 จังหวัดภาคใต้ ยกฟ้องสูงมาก
จันทร์จิรา จันทร์แผ้ว หนึ่งในทีมทนายความของนักศึกษายะลา มองว่า ผลกระทบจากการใช้อำนาจในทางมิชอบของรัฐ มี 2 ข้อ คือ ผลกระทบต่อเหยื่อการทรมาน ทำให้การดำเนินชีวิตไม่ปกติ ต้องใช้เวลาสู้คดีนานกว่าพิสูจน์ความบริสุทธิ์ และผลกระทบต่อกระบวนการยุติธรรม หากเจ้าหน้าที่ใช้วิธีทรมาน แล้วไม่ถูกตรวจสอบจะกลายเป็นการทำซ้ำ เป็นวัฒนธรรมการใช้อำนาจที่มิชอบด้วยกฎหมาย
สำหรับคดี 2 นักศึกษายะลา จะยังมีการอุทธรณ์ต่อ เพื่อให้ศาลชี้ชัดประเด็น "การทรมาน" แต่ถือเป็นความก้าวหน้าของกระบวนการยุติธรรมไทยในแง่การสร้างบรรทัดฐาน กรณีการควบคุมตัวโดยมิชอบ และการจำกัดการใช้อำนาจของเจ้าหน้าที่รัฐ
Produced by Voice TV |
